Chronology of Sardar Patel's Jail Term

Chronology of Sardar Patel's Jail Term

• Sardar Patel was arrested on 7th March 1930 and released on 26th June 1930 - (approx 111 Days)

• On 1st July 1930 he was arrested when he joined a procession of Tilak Jayanti at Azad Maidan, Mumbai and sent him at Yarvada Jail and released on 1st November 1930. After that again he was arrested during December 1930 and released on 25th January 1931 - (approx 208 Days)

• On 4th January 1932 to 14th July 1934 again he was arrested for 16 Months, during this period of Jail he got news about LadBa's Death in Month of November 1932 and On 1st August 1933 after arrest of Gandhiji, Sardar was sent to Nasik Jail. On 7th November 1933 Sardar Patel got news about death of his elder brother Vithalbhai Patel (died on 22nd October 1933).

• On 17th October 1940 he was arrested for Participating in Individual Satyagraha and again he was arrested on 18th November 1940 from Ahmedabad and released on 20th August 1941 - (approx 276 Days)

• He was arrested on 9th August 1942 from Ahmednagar Fort and released on 15th June 1945. - (approx 1040)

Total Approx Days in Jail - 2557

સરદાર પટેલ નો જેલવાસ નો ઘટનાક્રમ

• ૭ માર્ચ ૧૯૩૦ ના રોજ રાસ ગામે થી તેમની ધરપકડ કરવામાં આવી અને ૨૬ જુન ૧૯૩૦ – (૧૧૧ દિવસ)

• ૧ જુલાઈ ૧૯૩૦ ના રોજ તિલક જયંતિના કાર્યક્રમ સમયે આઝાદ મેદાન, મુંબઈથી તેમની ધરપકડ કરાઈ નજરબંધ કરાયા અને યરવડા જેલ મોકલવામાં આવ્યા ૧ નવેમ્બર ૧૯૩૦ ના રોજ તેમને છોડી મુકાયા, ત્યારબાદ ફરી ડિસેમ્બર ૧૯૩૦ માસ દરમ્યાન ફરી ધરપકડ કરાઈ અને ૨૫ જાન્યુઆરી ૧૯૩૧ના રોજ મુક્ત કરાયા – આશરે (૨૦૮ દિવસ)

• ૪ જાન્યુઆરી ૧૯૩૨- ૧૪ જુલાઈ ૧૯૩૪ દરમ્યાન તેમને ૧૬ મહીના માટે ફરી યરવડા મોકલવામાં આવ્યા અને આ દરમ્યાન નવેમ્બર ૧૯૩૨ દરમ્યાન તેમના માતા લાડબાના અવસાનના સમાચાર પણ તેમને જેલવાસ દરમ્યાન મળેલ અને ૧ ઓગષ્ટ ૧૯૩૩ના રોજ ગાંધીજીને કેદ કર્યા બાદ સરદારને નાસીક જેલમાં મોકલવમાં આવ્યા. ૭ નવેમ્બર ૧૯૩૩ ના રોજ સરદાર પટેલને જેલમાં જણાવવામાં આવ્યુ કે તેમના મોટા ભાઈ વિઠ્ઠલભાઈનુ અવસાન ૨૨ ઓક્ટોબર ૧૯૩૩ના રોજ થયુ છે. (નરહરી પરીખ – ભાગ ૨ – પાન ૧૯૨) - (આશરે ૯૨૨ દિવસ)

• ૧૭ ઓક્ટોબર ૧૯૪૦ના રોજ વ્યક્તિગત સત્યાગ્રહમાં ભાગ લેવા જતી વખતે તેમની અટકાયત કરવામાં આવી, ત્યારબાદ ૧૭ નવેમ્બર ૧૯૪૦ થી ૨૦ ઓગષ્ટ ૧૯૪૧ માટ તેમને ફરી વાર અમદાવાદથી કેદ કરવામાં આવ્યા (આશરે ૨૭૬ દિવસ)

• ૯ ઓગષ્ટ ૧૯૪૨ના રોજ તેમને અહમદનગર કિલ્લામાં નજરબંધ કરી  કેદ કરવામાં આવ્યા અને ૧૫ જુન ૧૯૪૫ના રોજ મુક્ત કરવામાં આવ્યા (૧૦૪૦ દિવસ)

કુલ જેલવાસના દિવસો : ૨૫૫૭

Mahatma reported Sardar Patel : Like an Arab Horse!

Mahatma reported Sardar Patel : Like an Arab Horse!

Sardar Patel completely identified himself with Gandhiji by taking to his ways. Even when he happened to be very fond of tea, he gave it up much to the surprise of Mahadev Desai, whom he told:

How could I take tea here with Bapu? I have made up my mind to eat what he eats: have given up rice, decided to eat boiled spinach and take milk and bread twice a day.

And the Sardar’s day would begin with Gandhiji at a quarter to four every morning with prayers, when Bapu would make poor Vallabhbhai say Sanskrit Shlokas! His knowledge of the language being practically nil, his pronunciation could not but often be atrocious. That did not deter the Sardar. At 57 he started learning Sanskrit, of which the Mahatma reported:

Vallabhbhai is racing like an Arab Horse! The Sanskrit book seldom leaves his hands. Never could I have entertained such a hope from him!

Every Sunday, Gandhiji used to receive his mail from the ashram. The Sardar had named it “Homeward Mail Day.” It was assigned to him by Bapu to make envelopes from brown wrappers. And Gandhiji could not help admiring Vallabhbhai’s skill at cutting them to the right size straight with a pair of scissors without first marking any outlines. One day a number of issues of a journal, Knowledge, came printed on a large sheet of paper. The Sardar cut them and sewed them into a book, and told Bapu:

It may be worth reading! But what shall we do when our knowledge increases?

And, referring to the one entitled “Don’t Burn a Light”, he made everyone laugh with his remark: “Yes, this must have been written under a lamp light!”

Sardar Patel possessed such humour from his school days at Nadiad in Gujarat, or may be even earlier. Once one of his teachers stood for the municipal elections. His wealthy opponent unwisely declare that if he were defeated, he would get his moustache shaved off! In sheer fun Vallabhbhai accepted the challenge, determined to save his poor teacher’s honour and prestige. Though himself a schoolboy, he put his friends on the job and helped his teacher win. And he did not lose the opportunity of leading a procession of some 50 boys-and a barber too! To the defeated candidate’s house to demand of him “to carry out his part of bargain”

Even when his firmness reflected a different characteristic of his, Sardar Patel’s humbleness and magnanimity are confirmed by his close associates. He never stood on personal prestige. There are numerous instances of his willingness to apologise if he was in the wrong. Far from rendering him weak and ineffective, such a quality rather build his strength by earning for him the abiding loyalty of his co-workers. On his part, he put implicit faith in them, would bear with them in both fair and foul weather, and even look after them, and their families too, as if like a father, when at his command they courted imprisonment.

In 1927 when Gujarat had terrible floods, Vallabhbhai’s volunteers carried out his orders at considerable risk to their life, when some of them swam across deep water to reach marooned villages with essential supplies. His “alertness and organising ability” won praise from official quarters. Gandhiji wrote:

Vallabhbhai is a seasoned soldier and he has no other occupation than that of service. He has got an efficient agency of workers under him.

Even the Viceroy acknowledge:

From what I have seen and heard I am satisfied that, if the volunteers of the Gujarat Provincial Congress committee had not arrived in the flood- affected areas in time, the loss of life, instead of being negligible, would have been very heavy…

The Government wanted to confer titles on Vallabhbhai and his colleagues, which he politely refused by saying”

Their delight is in doing service to the people, and they are not anxious for publicity or fame.

Sardar Shatabdi Smarak Granth : Jashwant Shekhadivala - Speech Balraj Krishna 

Sardar Patel's Bardoli Visit

Sardar Patel's Bardoli Visit

એક સમયે સરદાર બારડોલી આવ્યા હતા, નારાયણભાઈ દેસાઈએ (મહાદેવભાઈ દેસાઈના પુત્ર) અને મોહનભાઈ પરીખ (નરહરિ પરીખના પુત્ર) તે દિવસોમાં વેડછી આશ્રમમાં આદિવાસીઓના બાળકોને પ્રાથમિક શાળામાં ભણાવવાનું શરુ કરેલ. બન્નેના પિતા સરદારના પ્રિય સાથીઓ એટલે સ્વાભાવિક પણે બન્નેના પુત્રો પ્રત્યે સરદારની વત્સલતા હોવાના કારણે સરદારે તેમને બોલાવ્યા અને પુછ્યુ કે “તમે લોકો જે કામ કરો છો તે માટે તમને સંતોષ છે? નારાયણભાઈ અને મોહનભાઈ બન્નેમાંથી મોટાભાગે નારાયણભાઈ જ જવાબ આપતા તેમણે કહ્યુ કે કે “સંપુર્ણ”, સવાલ એક વાક્યનો હતો તેમ જવાબ પણ એક શબ્દનો હતો આથી સરદારે એક શબ્દના જવાબમાં આખી વાતનો ક્યાસ કાઢી કહ્યુ કે કામ કરનારાઓને સંપુર્ણ સંતોષ છે એટલે ત્યાનુ કામ જોવા જેવો હશે જ. આમ જરા અમસ્તી વાતમાંથી પૂરુ તારણ કાઢી લઈ તેના પર અમલ કરવો એ સરદાર માટે સહજ હતુ.

સરદાર સાથે તેમના મંત્રી તરીકે આઈ. સી. એસ. ઓફીસર શ્રી શંકર આવ્યા હતા, તેઓ ખુબ જ હોશિયાર અને વહીવટી કુશળ, તેમનું માનવુ હતુ કે વહીવટ તો આઈ. સી. એસ ઓફીસરો જ કરી શકે તેવુ તેમનું માનવુ હતુ પરંતુ જ્યારે તેમનો પનારો સરદાર સાહેબ સાથે પડ્યો ત્યારથી તેમણે જાણ્યુ કે આ માણસ તો આઈ. સી. એસ ઓફીસરને પણ ચલાવી જાણે તેવો છે. ત્યારથી જ તેઓ સરદારના ભક્ત બની રહ્યા. જ્યારે નારાયણભાઈ અને મોહનભાઈ જ્યારે તેમની મુલાકાત પૂરી થઈ ત્યારે તેમણે શંકરને કહ્યુ કે આમારી મુલાકાત પતી ગઈ છે, પરંતુ અમે બેઠા બેઠા જોઈશું.  

સરદાર નાયબ વડાપ્રધાન એટલે જ્યા જાય ત્યા તેમની પાછળ ટપાલના થોક્ડા આવે જ. સમય બચાવવા શંકર આખો પત્ર ન વાંચે ફક્ત સાર કહે અને એનો જવાબ શુ લખવો તેનું સુચન સરદાર આપે. અને એમ થોડી વારમાં કામ પતાવી નાખ્યું. બધા કાગળનો નિકાલ થયો પરંતુ શંકરે એક કાગળ જરા વિચાર કરીને લખવો પડશે તેમ માની સૌથી છેલ્લો વાંચી સંભળાવ્યો. આ કાગળ વડાપ્રધાન નહેરુએ નાયબ વડાપ્રધાન સરદાર પટેલને લખ્યો હતો. તેમા લખેલ કે 

મે ઠરાવ્યુ છે કે આપણા ઓફીસરો માટે કોઈ ગણવેશ હોવો જોઈએ. અને એ ગણવેશ પણ મે નક્કી કર્યો છે. ચૂડીદાર પાયજામો અને શેરવાની; કાળા રંગની શેરવાની અને સફેદ સ્ચકન, ચૂડીદાર પાયજામો, ઉપર સફેદ ટોપી. અથવા પશ્ચિમની ઢબનો સૂટ. આ અંગે મારા વિદેશ મંત્રાલયમાં મે સૂચના પણ આપી દીધી છે, તમારા ગૃહમંત્રાલયમાં પણ આ અંગે સૂચના આપી દો

આવો કાંઈક સારાંશ આ કાગળનો હતો. તે સમયે બન્ને વચ્ચે મતભેદ ચાલતા હતા, સરદાર થોડીવાર શાંત બેસી રહ્યા અને પછી કહે, 

હુ પોતે તો ચૂડીદાર પાયજામો, શેરવાની કે સૂટ પહેરતો નથી, ધોતિયુ પહેરુ છું; પછી મંત્રાલયના માણસોને કેવી રીતે આદેશ આપું? 

તેમ કહી તેઓ ખડખડાટ હસી પડ્યા, અને આ તરફ શંકર, નારાયણભાઈ અને મોહનભાઈ તો સરદારના સૂચન માટે આતુરતાથી રાહ જોવા લાગ્યા અને થોડીવાર પ્છી સરદારે કહ્યું 

રિફર ઈટ ટુ ધ ગવર્નર જનરલ

એ સમયે ગવર્નર જનરલ રાજાજી હતા અને એ પણ ધોતિયુ પહેરનારા, એટલે ઉકેલ લાવવાનું રાજાજીને માથે પહેરાવી એ ખુબજ હસ્યા. આવા આપણા સરદાર, બિનજરૂરી વાતોમાં સમય ન બગાડે.