Sardar was forbidden to make a speech - Sardar Patel

Sardar was forbidden to make a speech - Sardar Patel

It was at Ras on 7th March 1930 that Sardar was forbidden to make a speech. On Sardar Patel's refusal to comply, the Government held him guilty of the offence even though the Sardar Patel had not uttered a single word of his speech. Sardar Patel so beautifully narrates this event:

The Magistrate served the notice and then asked me what I was going to do and whether I knew the consequences. I said: "I dont care for the consequences but I am going to make a speech." Then he asked the Deputy Superintendent to arrest me. He asked me before arrest whether I would like to give bail. I said: 'No.' Then the Deputy Superintendent took me to his motor, the Magistrate accompanied, and with a police party, brought me to Borsad in the Magistrate's Court at about 2.30 pm. The Deputy Superintendent went to see the Collector at the Traveller's Bungalow and returned with him about 3.30 pm. Meanwhile some pleaders and other gentlemen come to Magistrate's Court. The District Magistrate came and asked me to sit in the adjoining room and closed the door. I was alone in the chamber. In the Court room there were only three persons, viz., District Magistrate, the Deputy Superintendent of Police, and the Magistrate who had served the notice on me. Then about half an hour later, I was called out and was asked by the District Magistrate to show cause why I should not be convicted for disobeying the direction given by the Police Officer under some Section of the District Police Act. (I dont remember the number of the Section.) I said:"I do not want to defend myself and I plead guilty." Then he wrote an order and read out to me only the portion which referred to sentence, saying that as there was only three months and Rs. 500 as fine as the maximum sentence, he could not punish me more. Then I was taken to the car again and brought to the Central Jail (Sabarmati) direct from Borsad."

This farcical trial of Sardar Patel had created a furore in the Central Legislature and the Government was placed in the most awkward and indefensible position.

सरदार को भाषण देने से मना किया गया था - सरदार पटेल

७ मार्च १९३० को रास में सरदार को भाषण देने से मना किया गया था। सरदार पटेल ने अनुपालन से इनकार करने पर, सरकार ने उन्हें अपराध का दोषी ठहराया, भले ही सरदार पटेल ने अपने भाषण का एक भी शब्द नहीं कहा था। सरदार पटेल ने इस घटना को इतनी खूबसूरती से बयान किया:

मजिस्ट्रेट ने नोटिस दिया और फिर मुझसे पूछा कि मैं क्या करने जा रहा हूं और क्या मुझे इसके परिणाम पता हैं। मैंने कहा: "मुझे परिणामों की परवाह नहीं है लेकिन मैं एक भाषण देने जा रहा हूं।" फिर उन्होंने उप अधीक्षक से मुझे गिरफ्तार करने के लिए कहा। उन्होंने गिरफ्तारी से पहले मुझसे पूछा कि क्या मैं जमानत देना चाहूंगा। मैंने कहा ‘नहीं।' फिर डिप्टी सुपरिंटेंडेंट मुझे अपनी मोटर मे बिठा कर ले गए, मजिस्ट्रेट के साथ, और एक पुलिस पार्टी के साथ, मुझे लगभग दोपहर २.३० बजे मजिस्ट्रेट की अदालत में बोरसाद लाया। उप-अधीक्षक, यात्री के बंगले में कलेक्टर को देखने गया और लगभग ३.३० बजे उसके साथ लौटा। इस बीच कुछ याचिकाकर्ता और अन्य सज्जन मजिस्ट्रेट की अदालत में आते हैं। जिलाधिकारी ने आकर मुझे बगल वाले कमरे में बैठने को कहा और दरवाजा बंद कर दिया। मैं चैम्बर में अकेला था। कोर्ट रूम में केवल तीन व्यक्ति थे, जिला मजिस्ट्रेट, पुलिस उपाधीक्षक, और मजिस्ट्रेट जिन्होंने मुझ पर नोटिस दिया था। फिर लगभग आधे घंटे बाद, मुझे बाहर बुलाया गया और जिला मजिस्ट्रेट द्वारा कारण बताने के लिए कहा गया कि मुझे जिला पुलिस अधिनियम की कुछ धारा के तहत पुलिस अधिकारी द्वारा दिए गए निर्देश की अवज्ञा करने के लिए दोषी नहीं ठहराया जाना चाहिए। (मुझे अनुभाग की संख्या याद नहीं है।) मैंने कहा: "मैं अपना बचाव नहीं करना चाहता और मैं दोषी हूं।" तब उन्होंने एक आदेश लिखा और मुझे केवल उस हिस्से को पढ़ा, जिसमें यह कहा गया था कि केवल तीन महीने और रु। अधिकतम सजा के रूप में ५०० के रूप में ठीक है, वह मुझे और अधिक दंडित नहीं कर सका। फिर मुझे फिर से कार में ले जाया गया और बोरसाद से सीधे सेंट्रल जेल (साबरमती) लाया गया। "

सरदार पटेल के इस दूरगामी परीक्षण ने केंद्रीय विधानमंडल में रोष पैदा कर दिया था और सरकार को सबसे अजीब और अनिश्चित स्थिति में रखा गया था।

Reference : This Was Sardar - Manibehn V Patel & G. M. NAndurkar

Vallabhbhai Kanya Kelavani Mandal - Rajkot

VALLABH KANYA KELAVANI MANDAL - RAJKOT

His Excellency the Governor-General made the following speech at the opening ceremony of the Vallabh Kanya Kelavani Mandal building at Rajkot on October 22, 1948

Darbar Shri, Ladies and Gentlemen,

It gives me great joy to see a finished block of buildings dedicated to the cause of girls' education. It gives me additional joy to have been asked formally to open what will serve as a memorial to Sardar Vallabhbhai Patel's services to the people. The organisers are sad that Sardar Vallabhbhai Patel is not able to be here in the flesh. He is, as you know, not enjoying strong health. You must therefore permit me to represent him both in body and mind. I can claim the privilege of sharing" as a brother in everything that is done for Vallabhbhai Patel. It is sad to remember that Vithalbhai Patel whose heart would have swelled with pride to see the freedom that we have now attained is gone You have already a memorial for him in Swaraj as well as in other institutions.

I was gratified to learn that eminent educationists have drawn up the scheme of education in this institution, philanthropic citizens have given all material assistance and good trustees are in charge. It is bound to be a success. Every girl trained here, I hope, will prove to be an exemplary teacher. I do not think there are many places in India where so much work has been done on a philanthropic basis, everything has proceeded so quickly and planned so efficiently as it has been here. I am glad to open a finished institution instead of laying a foundation-stone for an institution hereafter to be built.

I give my best wishes to all the girls. Let no one who is studying here imagine that girls who are in modern colleges are more lucky. Let them not imagine that here they go through a training which builds them up more to look after the household than after public institutions. In time to come, girls who are educated here will qualify better to be leaders even in the legislatures than college girls who come from the Universities. I utter this warning to the girls who are wasting their time in other colleges! There they get first-class education, but to a certain extent they are cut away from the main current of women’s life in India. Those who have organised the scheme of education in this institution—and I know all of them personally—have based it so that girls who are educated here can become true leaders of culture in India on the women’s side.

I thank the organizers on my own behalf, and, may I say, on behalf of Sardar Vallabhbhai Patel also. Thank you for giving me the honour of being at this large and beautiful gathering.

Source : SPEECHES OF C. RAJAQOPALACHARl - GOVERNOR GENERAL OF INDIA

Junagadh, Jodhpur, Jaisalmer - Sardar Patel

Junagadh, Jodhpur, Jaisalmer - Sardar Patel

સરદારને બિસ્માર્ક સાથે સરખામણી કરાય છે પરંતુ એમાં બિસ્માર્કનું સન્માન છે પરંતુ સરદારનું અવમુલ્યન કહેવાય. કારણ કે બિસ્માર્કે મુઠ્ઠીભર રાજ્યોનો સંઘ બનાવ્યો હતો પરંતુ તેનું વિલીનીકરણ નહોતું કર્યુ જ્યારે સરદાર પટેલે ૫૬૨ રજવાડાઓનું અખંડ ભારતમાં વિલીનીકરણ કરાવ્યું.

શ્રી એચ. એમ. પટેલના વ્યાખ્યાન મુજબ જ્યારે મુસ્લીમ લીગે રજવાડાઓને લાલચ આપી ભારતનાં હ્રદયમાં ફાચર મરવાની નાકામ કોશીષ કરેલ, બન્યુ એવું કે ઝીણાએ જેસલમેર અને જોધપુરના રાજાઓને બોલાવીને પાકિસ્તાનમાં જોડાવવા માટે કોરો કાગળ આપી તેમની શરતો લખવા જણાવ્યું. ભારતના સદ્દ્નસીબે જેસલમેરના રાજાએ એવી શરત મુકી કે, પાકિસ્તાન હિંદુસ્તાન વચ્ચે લડાઈ થાય તો પાકિસ્તાનને મદદ કરવા તેઓ બંધાયેલા નહી હોય. આમ, આ મહાસંકટમાંથી રાજસ્થન ઊગરી ગયુ. પણ એ વાત સ્પષ્ટ છે કે રાજાઓને સ્વતંત્ર રહેવાની છુટ હતી. જોધપુર અને જેસલમેરના પ્રયાસો નિષ્ફળ ગયા. જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં પણ સફળતા ન મળી, પરંતુ જુનાગઢની બાબતમાં જિન્હા ઠીક ઠીક સફળ થોડા સમય માટે રહ્યા હતા પરંતુ રાજ્ય અને રાજ્ય બહારના લોકમતના દબાણને કારણે તથા જુનાગઢ પ્રકરણમાં સરદાર પટેલને છુટ્ટો દોર મળેલ એટલે પણ તેઓ સફળ ન થયા.

જુનાગઢ પાકિસ્તાન સાથે જોડાયું તેનાથી અનેક મુદ્દાઓ ઉપસ્થિત થયા હતા, અને આસપાસના રાજ્યોની જનતાનેતો આ સાવ મુર્ખાઈ ભરેલ જોડાણ તથા તેમની ભાવનાઓનું ઉલ્લંઘન કરનારુ લાગેલ. તેના ઉગ્ર વિરોધમાં તેઓ સ્વયંભૂ ખડી થઈ ગઈ અને જુનાગઢવાસીઓને યોગ્ય પીઠબળ અને ગતિશીલ દોરવણી પુરી પાડી. પાકિસ્તાનને આવા ઉગ્ર વિરોધની જરાય ધારણા નહોતી. લોકમતનું દબાણ જુનાગઢના નવાબને ભારતથી ભાગવા માટે અને તેના દીવાન પાસે ભારત સાથે રાજ્યનું જોડાણ કરાવવામાં અને પાકિસ્તાન ભાગી જતા પુર્વે પોતાના દ્વારા રાજ્યસરકારનું સુકાન લોકોના નેતાઓને સોંપી દેવડાવવામાં પર્યાપ્ત પુરવાર થયુ. ભારત માટે તો ફક્ત કોઈ હિંસાત્મક ઉપદ્રવ ફાટી નીકળે તો તેને અટકાવવા સેના કાઠિયાવાડ અને જુનાગઢની સરહદે મોકલી આપવાનું હતુ.

  

ગામડા નવેસરથી કેવી રીતે વસાવવા અને આદર્શ ગામડું કેવું હોય, તે બતાવવાનો અહીં પ્રયત્ન થશે. અહીં ૨૦૦૦ પ્લોટમાં પ્લાન પ્રમાણે મકાનો બંધાશે. આજના ગામડાં, વાંકાચૂકા, ઉબડખાબડ, અને ગબડગંદા હોય છે. કોઈ ઘરનો ખૂણો વાંકો તો કોઈના ઘરનો ખૂણો કાતરીયું થઈ બહાર નીકળેલ હોય છે. ગામડાંમાં ધુળ ન હોવી જોઈએ, રહેવાની સાફ જગ્યા હોવી જોઈએ. બધાને સ્વચ્છ હવા મળે તે આપણે પહેલા જોવુ જોઈએ. ખેડુતોને ઢોર કેવી રીતે રાખવા અને ઢોરની સાથે રહી ઢોર જેવા ન થવું જોઈએ. ઢોર અને જાનવરો એવા હોવા જોઈએ કે તેમને જોઈને આપણી આંખમાં ખુશી થવી જોઈએ.

 ગામની અંદર ઠેકઠેકાણે શૌચક્રિયા કે પેશાબ ન થાય તેની કાળજી રાખવી, બાળકો પણ ગંદકી ન કરે એ માબાપે જોવુ જોઈએ. મેલું ક્યા જાય છે એની તો ખબર પણ પડવી ન જોઈએ. ખરી રીતે તો પાયખાના અને દીવાનખાના વચ્ચે ફરક ન હોવો જોઈએ. ગામ સુંદર, સ્વચ્છ અને બગીચા જેવું હોય. બધા ભાઈ-ભાઈ તરીકે રહેતા હોવા જોઈએ. પક્ષાપક્ષી કે અંટસ જવા જોઈએ. તેમાં કોર્ટ કચેરી ન હોય અને પંચાયતનું રાજ્ય હોય. આવુ આદર્શ ગામ વસાવવાની કલ્પના અહીં નક્શા ઉપર છે. ભાઈલાલભાઈની આ કલ્પના જો સફળ નીવડે તો એ હિંદુસ્તાન પાસે પદાર્થપાઠ મૂકવા જેવી છે.

સન ૧૯૪૨ ફેબ્રુઆરી માસમાં કોંગ્રેસ વર્કિંગ કમિટીની સભા બારડોલીમાં હતી તે વખતે સરદાર પટેલે ભાઈલાલભાઈ પટેલને ત્યા બોલાવ્યા અને શાંતિથી વાતો કરવા સવારના સાડા ચાર વાગ્યે ખાસ બોલાવ્યા, લગભગ બે કલાક સુધી નિરાંતે વાતો કરી. તે વાતો દરમ્યાન તેમની ગામડાં માટે શું શું ઈચ્છા હતી, તેની રુપરેખા આપેલી.

સંદર્ભ : સરદાર શતાબ્દી સ્મારક ગ્રંથ – સરદાર પટેલ યુનિવર્સીટી (એચ. એમ પટેલ તથા – ભાઈલાલ ધા. પટેલ)